Terapia Schematów to innowacyjne podejście psychologiczne, które koncentruje się na identyfikowaniu i modyfikowaniu negatywnych schematów myślowych, które wpływają na sposób, w jaki postrzegamy siebie, innych ludzi i świat. Opracowana przez Jeffreya Younga, Terapia Schematów łączy w sobie elementy terapii poznawczo-behawioralnej, psychologii poznawczej i psychoanalizy, tworząc kompleksowy model terapeutyczny.
Czym są schematy?
Schematy są rdzennymi strukturami myślowymi, które kształtują nasze spojrzenie na świat. Są to utrwalone wzorce myślowe, emocjonalne i behawioralne, które wykształcają się w wyniku doświadczeń życiowych, zwłaszcza w okresie dzieciństwa. Funkcjonują jako filtry, przez które interpretujemy informacje, reagujemy emocjonalnie i podejmujemy decyzje. Schematy mogą wpływać zarówno pozytywnie, umożliwiając zdrowe funkcjonowanie, jak i negatywnie, generując trudności i ograniczenia.
Jakie posiadamy potrzeby?
Podstawową koncepcją Terapii Schematów jest idea, że ludzie posiadają fundamentalne potrzeby psychologiczne, takie jak potrzeba bezpieczeństwa, autonomii, bliskości czy samoakceptacji. Braki w zaspokajaniu tych potrzeb mogą prowadzić do wykształcenia negatywnych schematów. Przykładowo, brak bezpieczeństwa w dzieciństwie może prowadzić do schematów związanych z nieufnością wobec świata.
Jakie mogą być schematy?
Schematy mogą przybierać różne formy, od schematów związanych z relacjami międzyludzkimi, przez te związane z osiągnięciami, aż po te dotyczące tożsamości. Przykłady to schemat „Unikania” – chroniący przed odrzuceniem poprzez izolowanie się, oraz schemat „Podmiotu Bezwartościowego” – powodujący przekonanie o braku wartości własnej osoby.
Tryby schematów
W ramach Terapii Schematów stosuje się pojęcie „trybów”, czyli rodzajów reakcji emocjonalnych, myśli i zachowań charakterystycznych dla danego schematu. Na przykład, tryb „Dziecka Wewnętrznego” może wywoływać reakcje emocjonalne typowe dla dzieciństwa, takie jak złość, smutek czy potrzeba pocieszenia.
Rodzaje trybów
Terapeuci Terapii Schematów identyfikują różne rodzaje trybów, obejmujące m.in. tryby rodzicielskie, które kształtują się na podstawie doświadczeń z opiekunami, oraz tryby dziecka, odzwierciedlające emocje i przekonania związane z dzieciństwem. Również tryby dorosłe są analizowane, skupiające się na zdolności do samoregulacji i podejmowania zdrowych decyzji.
Na czym polega Terapia Schematu?
Terapia Schematów to proces terapeutyczny, który obejmuje identyfikację, zrozumienie i modyfikację negatywnych schematów i trybów. Terapeuci pracują nad uświadamianiem pacjentowi wpływu schematów na życie codzienne, relacje i samopoczucie. Kolejnym krokiem jest rozwijanie zdrowszych strategii radzenia sobie z trudnościami oraz modyfikacja schematów, aby lepiej odpowiadały bieżącym potrzebom jednostki.