Destrukcyjne schematy to jedno z pojęć używanych w psychologii, które opisują pewne wzorce myślenia, emocji i zachowań, które stanowią negatywny wpływ na nasze życie. Są to negatywne i powtarzające się myśli oraz przekonania, które kierują naszym postępowaniem, emocjami i reakcjami na różne sytuacje. Mogą one prowadzić do problemów emocjonalnych, relacyjnych, a nawet zdrowotnych.
Destrukcyjne schematy – przyczyny
Destrukcyjne schematy są wynikiem traumy, negatywnych doświadczeń i zaniedbań w dzieciństwie, ale mogą też wynikać z innych czynników, takich jak wydarzenia życiowe, stres czy choroby psychiczne. Osoby, które mają destrukcyjne schematy, zwykle nie są świadome, że ich myśli i zachowania są problematyczne.
Destrukcyjne schematy – rodzaje
W psychologii wyróżnia się kilka rodzajów destrukcyjnych schematów. Są to między innymi:
- schemat odrzucenia,
- schemat niskiej wartości,
- schemat nadmiernych wymagań,
- schemat samodoskonalenia,
- schemat izolacji.
Każdy z tych schematów charakteryzuje się określonymi przekonaniami, emocjami i zachowaniami.
Destrukcyjne schematy – odrzucenie
Schemat odrzucenia to przekonanie, że nie jest się godnym miłości i akceptacji innych ludzi. Osoby z tym schematem mają tendencję do unikania bliskości i intymności w relacjach, a ich zachowanie często prowadzi do izolacji społecznej. Schemat niskiej wartości to przekonanie, że jest się gorszym niż inni ludzie. Osoby z tym schematem często czują się beznadziejne i niezdolne do osiągnięcia czegokolwiek w życiu.
Destrukcyjne schematy – nadmierne wymagania
Schemat nadmiernych wymagań to przekonanie, że trzeba być doskonałym we wszystkim, co się robi, żeby być godnym miłości i akceptacji. Osoby z tym schematem są zwykle bardzo ambitne, ale też bardzo krytyczne wobec siebie i innych. Schemat samodoskonalenia to przekonanie, że zawsze trzeba się rozwijać i ulepszać, żeby być godnym miłości i akceptacji. Osoby z tym schematem są zwykle bardzo pracowite, ale też często czują się niespełnione, gdy nie osiągają swoich celów.
Destrukcyjne schematy – izolacja
Schemat izolacji to przekonanie, że nie można ufać innym ludziom i że trzeba radzić sobie samemu. Osoby z tym schematem zwykle unikają bliskości z innymi ludźmi i rzadko dzielą się swoimi emocjami i myślami.
Destrukcyjne schematy – jak się ich pozbyć?
Destrukcyjne schematy mają negatywny wpływ na nasze życie, ale można się ich pozbyć poprzez terapię.
Terapeuci stosują różne techniki, takie jak:
- terapia poznawczo-behawioralna,
- terapia schematów,
- terapia akceptacji i zaangażowania,
- terapia dialektyczno-behawioralna.
Ważne jest, aby zidentyfikować i zrozumieć swoje destrukcyjne schematy, aby móc przepracować je w terapii. Należy jednak pamiętać, że terapia nie jest łatwym procesem i wymaga czasu i zaangażowania. Wymaga to także akceptacji i gotowości do zmiany, co dla niektórych może być trudne. Jednak praca nad destrukcyjnymi schematami może prowadzić do znaczącej poprawy jakości życia.